IV – Carta venditionis unius mansi

1289 novembre 26, Belluno.

Galvagno figlio di Nosada da Colle di Zoldo e Odorico Castello fu Antonio da Belluno dichiarano di aver ricevuto da Azzone Foro da Belluno la somma di lire venete di denari piccoli centossessanta, quale prezzo d’acquisto di un manso in Zoldo, in località Levazono, già condotto da Muscolono e ora diretto da Galvagno.

[Anno Domini millessimo] ducentesimo octuagessimo nono, indictione secunda, die quinto exeunte novembris, in domo Communis civitatis Belluni; presentibus Alvrenatio filio domini [Noxade] de Collo de Çaudo, Ramaldo filio condam domini Calamis, Beneve[çu]to notario, qui dicitur Ceculinus, Benaveçuto notario filio Collomanni sertoris [et] Viçardo pilipario de Curia et aliis. Galvagnus filius domini Noxa[de] de Collo de Çaudo et dominus Odolricus condam domini Antonii de Castello [civitatis] Belluni una precio et nomine precii centum et sexaginta librarum denariorum [venetorum] parvorum, quas susceperunt ab Açone de Foro civitatis Belluni [de] [quibus autem] vocaverunt sibi solutos ab eodem Açone et exceptioni non numerate et non solute sibi pecunie, tempore huius contractus et spei future numerationis et omni iuri legum ac decreti et onmi rationi et occasioni [que] contra possent venire pacto renuncie pro iam dicto precio iure proprii fe[cererunt] datam et venditionem et traditionem eidem Açoni emptori de uno manso iacente in Çaudum in loco vocato Levaçonum, qui nunc regitur [predictum] Galvagnum et antea regebatur per Muscolonum; et taliter fecerunt [datam] venditionem et traditionem eidem emptori de predicto manso de Levaçono ut [quomodo i]dem emptor et sui heredes utriusque sexum semper habeant, teneant, [et quiete] possideant, cum introitu et exitu suo, terminis et finibus, capulo et pasculo, domibus, campis, clausuris, casuralibus, curtis et [ortis], terris et pratis, molendinis et molendinorum postis, aqueducti[bus], servitutibus et honoribus et cum omnibus suis iuribus et actionibus realibus et personalibus, superioribus et inferioribus, sibi et dicto manso, a cello usque ad habissum in integrum pertinentibus seu adiacentibus et ut possint vendere, nomine donacione allienare, allienare, obnoxiare et allii ipsique obligare pro anima et corpore indicare et totam suam vol[un]tatem facere sine contradictione supradictorum venditorum suorumque heredum vel alterius persone contradictione atque impedimento vel ulla alia inqui[sitione] et ita iuxta ipsum intrare tenutam et corporalem possesionem sua auctoritate; constituentes se pro eo possidere donec tenutam intrabit et corporalem possesionem et si predicta plus iam dicti precii nec valet s[ed] pro tempore valuerit aut meliorata fuerit; iam dicti venditores eidem emptori nomine pure ac mere et inrevocabilis donationis, que dicitur intra vivos, fecerunt datam et donationem que ullo modo revocari non possit ulla ingratitudine vel offensa parva vel magna quamvis [non] sit legittime actis insinuata nec ob alia ratione vel occasione quicumque ad hec supradicti venditores ita quod uterque eorum in solidum tene[ban]tur, renuncians beneficio nove constitutioni et epistule divi Adrian2 promiserunt per se suosque heredes dicto emptori pro se suisque heredibus stipulanti in pena dupli suprascripti precii et restaurationis talis venditionis sed quod nec valeat seu pro tempore valuerit aut meliorata fuerint sub extimatione bonorum hominum in conscimili loco semper in ratione ab omni nomine, atque persona, collegio seu universitate varentare, deffendere atque tueri toto et parte quod si non fecerit et ut dictum est non attenderit pro pena solvent et restaurationem, ut superius legitur, eius prestabunt; pacto autem rato manente post penam solutam et si quas expensas iam dictus emptor suique heredes in tuitione predicte venditionis fecerint vel in aliquod dampnum devenerint, sive in agendo, sive in deffendendo, sive in curia, sive extra curiam, omnes eidem refficere et resarcire promiserunt, creditis et dampnis et expensis soli verba ipsius emptoris, sine sacramento et alia probatione; unde pro quibus omnibus et singulis supradictis attendendis et observandis et pro pena et expensis solvendis et per sic attendere et observare, ut supradictum est, iam dicti venditores obligaverunt ad presens eidem emptori omnia sua bona mobilia et immobilia, presencia et futura et pro eo se [precario] possidere constituerunt usque ad finem varentationis dampni pene et expensarum solutionis, pena quoque soluta vel non, predicta omnia et singula firma permaneant et rata.

(S.T.) Ego lohannes Borçius sacri palacii notarius interfui et rogatus scripsi.

2. Cfr. Codexlustmiani 4.29; Digestum 16.1.